Mga Salitang Ginagamit sa Impormal na Komunikasyon
Ang mga salitang karaniwan at palasak na ginagamit sa mga pang-araw-araw na pakikipag-usap at pakikipagsulatan sa mga kakilala at kaibigan ay kabilang sa impormal na mga salita. Ang impormal na salita ay nauuri sa apat.
1. Lalawiganin (Provincialism)
Ito ang mga salitang kilala at saklaw lamang ng pook na pinaggagamitan nito. Kapansin-pansin ang mga lalawiganing salita, bukod sa iba ang bigkas, may kakaiba pang tono ito.
Halimbawa: tugang (Bikol), dako (Bisaya), ngarud (Ilokano)
2. Balbal (Slang)
Ang mga salitang ito ay tinatawag sa Ingles na slang. Ang mga salitang ito noong una ay hindi tinatanggap ng matatanda at mga may pinag-aralan dahil hindi raw magandang pakinggan. Ang mga salitang balbal ay tinatawag ding salitang kanto o salitang kalye.
Halimbawa: erpat - tatay tsikot-kotse
sikyo-security guard lispu-pulis
yosi-sigarilyo praning-baliw
3. Kolokyal (Colloquial)
Ito ay mga salitang ginagamit sa pang-araw-araw na pakikipagtalastasan ngunit may kagaspangan at pagkabulgar, bagama't may anyong repinado at malinis ayon sa kung sino ang nagsasalita.
Halimbawa: Pormal Kolokyal
aywan ewan
piyesta pista
nasaan nasan
4. Banyaga
Ito ay mga salitang mula sa ibang wika. Ang ating wika ay mayaman sa wikang banyaga. Karamihan sa mga ito ay pangalang tiyak, wika, teknikal, pang-agham, simbolong pangmatematika, o mga salitang banyagang walang salin sa wikang Filipino.
Palabuoan ng mga Salitang Balbal
Kung paano binubuo ang mga karaniwang salita, ang pagkalikha ng mga salitang balbal ay mayroon ding pinagmulan. Narito ang kategorya ng mga salitang malimit nating marinig sa kasalukuyan di lamang sa kabataan kundi maging sa ilang matatanda.
1. Hinango mula sa mga salitang katutubo
Halimbawa:
gurang (Bikol, Bisaya) - matanda
utol (Bisaya) - kapatid
buang (Bisaya) - luko-luko
pabarabaraybay (Tagalog) - paharang-harang
2. Hinango sa Wikang Banyaga
Halimbawa:
tisoy, tisay (Espanyol: mestizo, mestiza)
tsimay, tsimoy (Espanyol: muchacha, muchacho)
toma (Espanyol: tomar) inom
kosa (Russian Mafia: Cosa Nostra)
sikyo (Ingles: security guard)
orig (Ingles: original)
sisiw (Ingles: chicks)
3. Binaligtad (Inverted or Reversed Category)
Halimbawa:
gat-bi - bigat = heavy burden
tom-guts - gutom = hungry
astig- tigas = strong/influential
todits-dito = here
tsikot-kotse = car
lispu-pulis = policeman
4. Nilikha (Coined Words)
Halimbawa:
paeklat-maarte = overacting
espi-esposo = husband
hanep-papuri = praise/appreciation
bonsai-maliit = very small
5. Pinaghalo-halo (Mixed Category)
Halimbawa:
kadiri - pag-ayaw/pagtanggi = dislike
kilig to the bones - paghanga = crush
in-na-in - naayon/uso = following the trends
6. Iningles (Englisized Category)
Halimbawa:
jinx-malas = bad luck
weird-pambihira = rare/unusual
badtrip-kawalang pag-asa = hopeless/frustrated
yes, yes, yo - totoo = approved
7. Dinaglat (Abbreviated Category)
Halimbawa:
KSP - Kulang Sa Pansin
SMB - Style Mo Bulok
JAPAN - Just Always Pray At Night
8. Pagsasalarawan o Pagsasakatangian ng Isang Bagay
Halimbawa:
yoyo- (dahil ang relo ay hugis yoyo)
lagay- (dahil ang suhol ay inilalagay o isinisingit para hindi mahalata ang pagbibigay)
boga - (dahil ang baril ay parang bumubuga)
basag, durog - (dahil nawawala sa sariling isip kapag nakadroga)
Sanggunian:
Baisa-Julian, A.G., Lontoc, N.S, Del Rosario, M.G., & Dayag, A.M.
(2017).
Pinagyamang Pluma 8. Quezon
City: Phoenix Publishing House.
0 comments:
Mag-post ng isang Komento